De Oekraïense land- en tuinbouwsector bevindt zich in een uitdagende situatie door de aanhoudende oorlog en wereldwijde verschuivingen, waarbij de uienmarkt zich steeds meer ontwikkelt als een belangrijk segment voor telers. Uien, die voorheen vaak over het hoofd werden gezien, bieden nu exportkansen door hun prijsvoordeel ten opzichte van Europese concurrenten. Deze verschuiving markeert een nieuw pad voor de Oekraïense land- en tuinbouw.
Voor het uitbreken van het conflict werd 60% van de Oekraïense uien geteeld in de zuidelijke regio's, zoals Zaporizhia, Kherson, Mykolaiv en Odessa, waar telers stabiele opbrengsten van 60-80 ton per hectare realiseerden. De oorlog heeft echter geleid tot een verschuiving van de teelt naar Centraal- en West-Oekraïne, waar nu 30-35% van het gewas wordt verbouwd. In de westelijke regio's, die traditioneel meer gericht waren op de teelt van kool, wortelen en bieten, is de uienteelt inmiddels op gang gekomen, ondanks aanvankelijke problemen. Oogsten in deze gebieden waren aanvankelijk beperkt tot ongeveer 20 ton per hectare, aanzienlijk lager dan de opbrengsten in het zuiden, als gevolg van aanpassingsproblemen met nieuwe teelttechnologieën.
Hoewel sommige teeltgebieden behouden zijn, is de totale productie in 2024 met 20-25% gedaald ten opzichte van 2023. Diverse factoren, zoals de uitdagingen van klimaatverandering, onvoldoende irrigatie en een verhoogde druk van plagen en ziekten, hebben bijgedragen aan deze daling. Daarnaast hebben logistieke kosten en complexe opslagproblemen de productievolumes verder beïnvloed.
Ondanks deze uitdagingen groeit de internationale vraag naar Oekraïense uien. In 2021 maakten geïmporteerde uien nog slechts 2% uit van de Europese markt, maar dit aandeel zal naar verwachting oplopen tot 13% in de periode 2022-2023. Belangrijke markten voor Oekraïense uien zijn onder andere Roemenië, Bulgarije, Oostenrijk en Montenegro, met hernieuwde export naar Moldavië en opkomende mogelijkheden in het Verenigd Koninkrijk. Oekraïense uien blijven aantrekkelijk dankzij een prijsvoordeel, met groothandelsprijzen van 31 dollarcent per kilogram, aanzienlijk lager dan in landen als Polen en Nederland. Dit prijsverschil draagt bij aan de groeivooruitzichten voor de export.
De binnenlandse productie van uien bedraagt jaarlijks gemiddeld 1 miljoen ton, waarbij grotere landbouwbedrijven hogere opbrengsten realiseren door investeringen in kwaliteitszaden en geavanceerde tuinbouwtechnieken. Ondanks de bestaande uitdagingen blijft de Oekraïense uienmarkt zich ontwikkelen, wat kansen biedt voor een grotere internationale aanwezigheid.
Bron: MLVVN