Hoewel België binnen Europa "slechts" op de vijfde plaats staat wat betreft aardappelproductie, is het in enkele decennia uitgegroeid tot de grootste exporteur van verwerkte aardappelproducten ter wereld. De verwerkingscapaciteit is in die periode meer dan vertienvoudigd tot 6 miljoen ton aardappelen per jaar. De omzet van de sector wordt geschat op ongeveer 5 miljard euro en het aantal banen op 6.000.
Het economische zwaartepunt van de Belgische aardappelverwerkende industrie ligt in Vlaanderen, met wereldspelers als Agristo en Clarebout. Beide bedrijven noteren al een aantal jaren hele sterke bedrijfsresultaten, wat tot uiting komt in hun aanzienlijke investeringen. Daarbij kijken de bedrijven verder dan Vlaanderen, waar bedrijfsuitbreidingen soms moeilijk zijn door schaarste aan industriegronden en arbeidskrachten. Ook landen als India, Noord-Frankrijk en de VS staan inmiddels op hun radar, vanwege hun grote aardappelarealen, goede infrastructuur en groeiende binnenlandse markten.
Net als de aardappelproducenten, kampt ook de verwerkende industrie met sterk gestegen productiekosten. De sector is energie-intensief, wat resulteert in hoge energiekosten, bovenop de al gestegen loon- en verpakkingskosten. Daarnaast zorgt de dreiging van mogelijke handelstarieven vanuit VS voor extra onzekerheid in de sector.
Troeven: goed georganiseerde sector
De bloei van de Belgische aardappelsector is te danken aan de ideale bodemsamenstelling en het gunstige klimaat, hoewel beide momenteel onder druk staan. Kennis, innovatie, kwaliteitscontrole, traceerbaarheid, flexibiliteit, goede infrastructuur, ketensamenwerking en goede service zorgden voor de rest. De sector, die inmiddels hoogtechnologisch en dus kapitaalintensief is geworden, kan ook rekenen op een goed ontwikkelde toeleveringsindustrie met gespecialiseerde machines voor teelt, oogst, bewaring, verwerking en verpakking.
De Belgische aardappelsector is goed georganiseerd en krijgt ondersteuning van verschillende onderzoekscentra. Belpotato.be is de overkoepelende brancheorganisatie voor de gehele aardappelketen in België, terwijl FIWAP het Waalse equivalent is. Belgapom behartigt dan weer de specifieke belangen van de Belgische aardappelhandel en -verwerking. Wat betreft kennis en onderzoek wordt de sector ondersteund door onder andere Viaverda (het Oost-Vlaamse praktijkcentrum voor land- en tuinbouw, gespecialiseerd in aardappelteelt), VEG-i-TEC (het nieuwe onderzoekscentrum voor de aardappel- (en groente)verwerkende industrie van UGent in Kortrijk), het Proefcentrum voor Aardappelteelt, Inagro en het Centre Wallon de Recherches Agronomiques.
Een duidelijke en concreet voorbeeld van de goede samenwerking door de hele keten is de 'Code van Goede Contractuele Praktijken in de aardappelsector'. De code bevordert de transparante handelsrelaties tussen de aardappelteler en -aankoper.
Bron: Agroberichten Buitenland