Tholen - Dat het een uitdagend Belgisch aardappelseizoen is, bleek vorige week eens te meer op de Interpom. De weersomstandigheden en ziektedruk hebben voor de nodige problemen gezorgd, maar inmiddels lijkt alles, ondanks dat er een lagere opbrengst is, binnen te zijn. "Het is niet meer zo relaxed als 10 tot 15 jaar geleden", vertelt Stijn Windey van Agra Claessens. "Je mag echt geen fouten meer maken. Het is alle zeilen bijzetten om een goed product uit de grond te krijgen en zelfs dan moet je genoegen nemen met hoe het is."
Het teeltbedrijf van Stijn en zijn vrouw Greet bestaat eigenlijk nog helemaal niet zo lang. In 2005 besloten ze samen de stap te wagen toen de buurman te koop kwam. Dit startte met sierteelt en vroege aardappelen in de serres, maar uiteindelijk werd er ook uitgebreid naar de buitenteelt van aardappelen. De teler loopt dus al wel degelijk een aantal jaren mee, maar een seizoen als deze heeft hij eigenlijk nog niet meegemaakt. "Het was zo nat", gaat Stijn verder. "Dat heb ik in mijn carrière nog niet gezien. We beginnen het jaar altijd met de vroege aardappelen, Moese Patatten, in de serre en hier hebben we eigenlijk geen problemen mee gehad. Het is een vrij warm voorjaar geweest, waarmee je het voordeel hebt dat de aardappelen mooi door kunnen groeien. Dit is dan ook heel goed verlopen. Vervolgens kwamen de eerste aardappelen buiten onder bescherming, die ook nog mee vielen."
"Alleen in de half/laat gepote aardappelen zagen we de eerste waterschade", legt de teler, die een tiental hectare aardappelen buiten heeft staan, uit. "De aardappelen die we uit de grond hebben gehaald, zijn kwalitatief in orde, maar in het voorjaar is veel verregend. Dat bleek overigens over heel Nederland en België. Wel waren er grote verschillen per regio, maar ik begreep dat de omringende landen, zoals Duitsland en Frankrijk, het beter voor elkaar hadden. Ik denk dat wij uiteindelijk over het algemeen zo'n 30 procent minder gerooid hebben dan andere jaren. Op de lichtere gronden viel het namelijk nog mee, maar wij zitten in de Scheldevallei, dus hebben we vrij platte gronden. Dat is heel gevoelig voor waterstagnatie, waardoor je snel schade hebt. Dit is dus wel afhankelijk van wanneer er gepoot is."
Consument vraagt kleinere verpakkingen
Hierbij ziet hij met name de buien van eind mei/begin juni als boosdoener. "Mensen die vrij vroeg gepoot hebben, zijn rond die periode tegen een stevige bui aangelopen. Dan zitten de aardappelen te rotten in de ruggen en kan er niet veel meer van komen natuurlijk. Telers die later hebben gepoot, hadden daar minder last van, maar die moesten dan weer vroeger rooien. Als je ze uit zware klei wilt halen, kun je ze moeilijk tot november laten staan. Ook wij waren dus redelijk vroeg met poten. Tweede helft mei, wat voor dit jaar toch vroeg was. Het nadeel was dat sommige stukken dan onder water hebben gestaan, waar er geen aardappels meer naar boven gekomen zijn. Als het dan nog een heel perceel is, kun je nog opnieuw poten, maar als het een hoekje daar en een stukje hier is, kun je moeilijk ertussen poten. We hebben daardoor alles zo gelaten en gerooid wat er was. Toch is wat er uit de grond is gekomen wel volgroeid. Alleen de kilo's zijn minder."
Agra Claessens levert zijn aardappelen, naast de thuisverkoop, ook rechtstreeks aan retail, groothandelaren op de vroegmarkt en speciaalzaken. Dit doen ze volledig in eigen beheer, waardoor ze niet afhankelijk zijn van contracten. "We kunnen alles zelf bepalen en dat draait nog altijd heel goed." Wel ziet Stijn een verandering in de manier van afname. "We zien met name in supermarkten, maar ook bij groentenboeren, dat de grotere verpakkingen niet meer gewenst zijn. Vroeger deden we nog zakken van 10 kg, maar het maximum is tegenwoordig simpelweg 5, of nog liever, 2,5 kg. Mensen kopen meer en meer naar wat ze die avond willen koken. Bovendien worden de gezinnen kleiner, waardoor er meer voor kleinere porties wordt gekozen. Dat merken we wel heel goed, maar daar spelen we ook op in met onze verpakkingen."
Grotere uitdagingen
Op de vraag of de grotere uitdagingen de teler ook doen twijfelen over de toekomst is hij stellig. "Ja, het wordt moeilijker, maar we zullen er nooit mee stoppen. We zullen er nu eenmaal mee om moeten gaan. De gronden kun je niet zomaar verwisselen en het klimaat doe je niets aan. We zitten nu eenmaal met zwaardere kleigronden, waardoor ook het poten al niet zo makkelijk ging als anders. De grond was gewoon te nat op sommige plekken, maar je moest een keer beginnen. Ik heb echter plekken gehad waar ik er tot mijn buik in ging. Dat had ik nog nooit meegemaakt. En dat is het hele seizoen meegegaan. Gewasbescherming was het hele jaar een gevecht tegen de grond. We hebben daardoor ook op bredere wielen moeten rijden, omdat het niet meer ging met gewone spuitwielen. We kunnen zeggen dat een seizoen als deze wel de boeken in zal gaan. Niet alleen voor ons, maar als ik het links en rechts hoor, was het overal een probleem."
"Je mag gewoon geen fouten meer maken, want dan kun je alles kwijtraken. Voldoende afwisseling in product en het juiste product op het juiste moment. De aardappelteelt is een uitdaging. Het is niet voor de poes, als je er passie voor hebt, is het het ook waard. Wij zitten bijvoorbeeld ook nog in de bintjes. Dat is een beetje ons uithangbord, maar het wordt nog heel weinig geteeld. Je hebt genoeg rassen die minder gevoelig zijn en veel productiever, maar bij onze klanten wordt het nog altijd goed gesmaakt. Die afzet verloopt ook zeer goed, dus dan zullen we het niet snel veranderen. Je moet het ook gewoon doen, omdat je het leuk vindt."
Of Stijn ooit de verleiding heeft gehad voor wat anders te kiezen? "Je denkt altijd na over de toekomst, maar nee, zo'n vaart zal het niet lopen. We kijken vooral naar andere tussenteelten, die meer rust geven. Zo zijn we aan het experimenteren met zonnebloemen en engelwortel, wat heel leuk is en waar we in de komende jaren wel in door zullen gaan."
Voor meer informatie:
Stijn Windey
Agra Claessens
Bootdijkstraat 23A
9220 Moerzeke, België
Tel.: +32 472 47 51 38
[email protected]
www.agraclaessens.be