In het nieuwe vooruitzicht automotive verwacht ING Research dat het herstel van de Nederlandse autoverkoop na een inhaalslag niet doorzet. Het totaal aantal nieuwe registraties zakt in 2024 licht weg naar 365.000 en ook volgend jaar verwachten we door minder zakelijke vervangingsvraag geen herstel. De vernieuwingsgraad dreigt zelfs onder de 4% te zakken, wat betekent dat het 25 jaar duurt voordat het wagenpark volledig vernieuwd is. Tegelijkertijd is het Nederlandse wagenpark met ruim 9 miljoen auto's (1 op elke twee inwoners) groter dan ooit, ondanks meer deelauto's. Nederland is een occasionland en meer tweedehands verkoop van EVs helpt de vergroening, maar particulieren blijven vooral langer doorrijden. Voor de autobranche betekent dit dat de onderhoudsmarkt onverminderd sterk blijft en een tekort aan duurder betaalde monteurs voor veel bedrijven nog steeds de belangrijkste beperkende factor is.
Automarkt haalt oude snelheid niet meer, nieuwe registraties blijven lager in 2024 en 2025
De Nederlandse autoverkoop kwam in 2023 met een inhaalslag uit het historische dal, maar de opleving is inmiddels voorbij. De achterstanden bij fabrikanten zijn opgelost en levertijden zijn teruggedrongen, maar bij de nieuwe verkoop is de vaart eruit. Particulieren kiezen door normalisering van prijzen en een verbeterd aanbod nog vaker voor occasions en blijven langer doorrijden. De zakelijke markt voor auto's blijft mede door relatief goed presterende dienstverleners en de sterke arbeidsmarkt goed overeind, maar er is door de lagere afzet coronageneratie (2020 en daarna) de komende tijd minder vervangingsvraag. Per saldo daalt de verkoop van nieuwe auto's naar verwachting tot 365.000 in 2024 (-1%) en 355.000 in 2025 (-3%). Hiermee blijft het gemiddelde van de vijf jaar voor de pandemie (427.000) ver uit beeld.
Aandeel elektrisch hapert, maar zakelijke overstap en lagere prijs bieden perspectief
Over heel 2024 stijgt het Nederlandse marktaandeel van elektrische auto's in de nieuwverkoop naar verwachting licht tot ruim 32%. Na sterke groei bevindt elektrificatie zich in een tussenfase, waarin verspreiding onder autorijders lastiger is. Het nieuwe kabinet beëindigt de subsidies op elektrisch en Nederland lijkt niet langer sneller te willen dan de rest van Europa. De zakelijke markt is met een lagere bijtelling van meet af aan de motor geweest van elektrificatie in Nederland en bedrijven kunnen de ingroei in 2025 weer op gang helpen. Ondanks dat een verplichting nog ontbreekt hebben een flink aantal grote bedrijven de ambitie om hun wagenpark per 2025 volledig te elektrificeren en leaseregelingen daarop aangepast. Ook de Europese CSRD-richtlijn - die publicatie van emissies vanaf 2025 verplicht - is een stimulans voor grote bedrijven om emissies van hun autopark te reduceren. Hoewel kleinere bedrijven nog achterblijven, stijgt het marktaandeel elektrisch daarmee in 2025 tot 35%. Dat de prijzen van elektrische auto's door lagere batterijprijzen en concurrentie van Chinese merken weer dalen is hierbij een steun in de rug.
Particulieren zien voorlopig meer in hybrids
Particulieren die nog niet elektrisch rijden – en minder kilometers rijden - zijn terughoudender met aankoop van nieuwe elektrische auto's. Hogere kosten en gebrek aan gunstige thuislaadmogelijkheden zijn knelpunten. In plaats daarvan laat de vraag naar hybride auto's een revival zien. Vooral reguliere hybrids (zonder stekker) zitten sterk in de lift, wat onder meer komt doordat veel nieuwe modellen met een batterij worden uitgerust. In 2024 stijgt dit aandeel tot zo'n 30% van de nieuwverkoop. Plug-in hybrids (PHEV) leken met een stagnerend marktaandeel even een gepasseerd station, maar ook hier komt er met grotere batterijen weer ruimte voor verdere groei (richting 15% in 2025). Zo gaat Volkswagen hybride modellen met een elektrisch bereik van zo'n 140 km leveren, wat veel meer elektrische kilometers mogelijk maakt.
Trage elektrificatie van het wagenpark verdient extra aandacht
Hoewel het marktaandeel van elektrisch in de verkoop stijgt, verdient de transitie van het wagenpark ook aandacht. Rico Luman, Sectoreconoom Automotive: "Stimulering van elektrisch rijden gebeurt vooral via de 'voorkant' via nieuwe instroom, maar met een historisch lage vernieuwingsgraad van 4% gaat de elektrificatie van het wagenpark traag. De prikkel voor particulieren om hun auto in te ruilen voor een duurzamere is in de praktijk klein". Hierdoor heeft het aandeel elektrische auto's in het wagenpark de 5% net gepasseerd. Betalen naar gebruik (met CO2-differentiatie) zou op termijn voor snellere opschoning kunnen zorgen, maar het nieuwe kabinet gaat hier niet mee door.
Occasions worden weer goedkoper en blijven sterk in trek
Na flinke prijsstijgingen door een beperkt aanbod is de occasionmarkt afgekoeld en dit trekt meer particulieren. De prijzen liggen halverwege 2024 lager dan vorig jaar en de verkoop via dealers is in de eerste helft van het jaar bijna 10% gestegen. Deze lijn zet naar verwachting ook door in de tweede helft van het jaar door en hieronder bevinden zich ook veel elektrische auto's die uit de lease terugkomen. Samen met de aanhoudende netto-importstroom uit het buitenland laat dit zien dat Nederland bij uitstek een occasionland blijft.
Grotere en oudere wagenpark blijft volop werk bieden aan de werkplaatsen, maar personeel is een groot probleem
Meer handel in occasions en de sterke onderhoudsmarkt zorgen ervoor dat de omzet, ondanks normalisatie van prijzen naar verwachting toch zo'n 4% omhoog gaat. Door hogere loonkosten – die in 2024 met meer dan 6% stijgen – blijven de marges in de autobranche wel onder druk staan. Voor maar liefst de helft van de bedrijven is een tekort aan (technisch) personeel nog steeds de belangrijkste belemmering. Tegelijkertijd zijn de oplopende loonkosten ook een zorg voor ondernemers. Al met al zullen de marges in de rest van 2024 onder druk blijven staan. Efficiëntieverbetering in de werkplaats kan het resultaat ondersteunen, maar dat is niet altijd eenvoudig.