Een vijftal jaar geleden zagen ze definitief toekomst in geschilde uien. Broers Joop, Tim en Dirk Groot zijn allen opgegroeid in het teeltbedrijf van hun vader, maar uiteindelijk komt na omzwervingen het uienschillen op hun pad. Het is de start van JTD Onions. "Het gebruiksgemak van geschilde uien wordt in een welvarend land als Nederland steeds populairder. Daar kunnen we mooie stappen in maken, maar beschikbaarheid wordt langzamerhand wel een heet hangijzer," vertelt Joop Groot van het familiebedrijf uit het Noord-Hollandse Oostwoud in de uienspecial van het vakblad Primeur.
Begin jaren 80 begint pater familias Theo Groot met de teelt van witte-, rode-, spitskool en witlof, waarna hij na een aantal jaar besluit over te stappen naar een hoofdmoot van broccoli. Hier groeien broers Joop, Tim, Dirk en hun zus Hanneke op met het tuindersleven. Een toekomst in de agrarische sector lijkt in beton gegoten voor de telgen. "Lang was het echter helemaal niet zeker of we allemaal in het bedrijf zouden stappen," legt Joop uit. "We begonnen allemaal met een eigen opleiding, waarna mijn jongste broer Dirk al vrij vroeg besloot in de voetsporen van onze vader te treden. Tim en ik studeerden echter nog in Groningen, waar we in eerste instantie hele andere dingen aan ons hoofd hadden. Na verloop van tijd kroop het bloed echter toch waar het niet gaan kon en besloten ook wij ons in het bedrijf te voegen." Dat het met recht een familiebedrijf genoemd mag worden, blijkt wel uit het feit dat naast de drie broers ook zus Hanneke een belangrijk onderdeel is van het bedrijf. "In 2011 kwam het uienschillen eigenlijk toevalligerwijs op ons pad. Hier besloten we dan ook in te stappen en een tijdje te combineren met de broccoli. Tot we een jaar of vijf geleden volledig de overstap waagden naar het uien schillen om zo hier toch onze complete focus op te kunnen leggen."
Stappen in versneden uien
En dat heeft het bedrijf geen windeieren gelegd, want de laatste jaren ziet Joop een mooie stijgende lijn in de geschilde uienverkoop. "We leveren jaarrond geschilde uien aan onze klanten in de horeca en industrie in voornamelijk Nederland. Daarin zie je dat Nederland wel echt een voorloper is op het gebied van gebruiksgemak. We zijn natuurlijk een welvarend land, waardoor geschilde uien steeds minder een luxe worden, maar eerder een 'must'. Zeker, de nieuwe generatie gaat steeds meer richting de Amerikaanse stijl van een snelle en makkelijke hap. Men heeft geen zin meer om lang en uitgebreid in de keuken te staan, waardoor de vraag naar gebruiksgemak alsmaar blijft groeien." Hierin merkt het bedrijf ook weinig verschil tussen gele en rode uien. "Dat ligt vooral aan de prijzen van het moment. Rood is altijd vrij stabiel en geel is zeer populair in de 'hutspotperiode', maar over het algemeen kijkt men naar de prijzen."
De ondernemer ziet in de populariteit ook een grote rol weggelegd voor versneden product. "Hier waren we lang niet actief in, maar gaan onze blikken inmiddels wel naartoe. Het is een ambitie en voor dit jaar ook een doelstelling om ook versneden product te gaan draaien. Uiteindelijk zien we daar een heel mooi potentieel in waar we regelmatig vraag voor krijgen vanuit de markt. Daardoor hebben we besloten toch de diepte in te gaan met wat je aan kan bieden. Natuurlijk zijn we zeker niet de enigen in Nederland in versneden uien, maar uiteindelijk wil je alle soorten uienproducten kunnen leveren aan je vaste klanten, waardoor we in die diversiteit stappen willen zetten."
Zo heeft JTD Onions inmiddels alle aspecten van het proces in eigen beheer. "We hebben nog ons teeltbedrijf, waar we naast de hoofdmoot uien ook nog altijd kolen telen, en daarnaast doen we de eigen opslag, verwerking en uiteindelijk uiteraard het schillen van de uien." Voor de aanvoer komt het grootste gedeelte van de uien uit eigen teelt, maar daarnaast werkt het bedrijf ook met een gedeelte contracttelers en aankoop waar nodig. "Daar ontkom je tegenwoordig niet meer aan, omdat de opbrengsten de laatste jaren simpelweg overal erg tegenvallen. Over het algemeen worden er wel meer uien geteeld, maar er is een trend ontstaan waarbij de opbrengsten erg onder druk staan. Dan probeer je door op meerdere vlakken aanwezig te zijn en continuïteit te bieden, maar het wordt gewoon steeds uitdagender. Je bent afhankelijk van de natuur en regelgeving, waar we zelf helaas weinig invloed op hebben."
Klein deel bevolking ontzorgt de rest
Het is ook een aspect waar Joop één van de grootste uitdagingen in ziet voor de toekomst. "De Nederlandse, maar eigenlijk hele Europese landbouw, staat gigantisch onder druk. Zo zijn er bepaalde gewasbeschermingsmiddelen die verboden gaan worden, of al niet meer gebruikt mogen worden. Dat in combinatie met de welbekende klimatologische problemen die we de laatste jaren ervaren, zal directe invloed hebben op de opbrengsten. Als men de ambities van de Green Deal voort wil zetten, gaat dat ten koste van de voedselproductie in Europa. Daar gaan we allemaal last van krijgen in met name de beschikbaarheid."
"Je ziet het nu al met de rode uien," vervolgt Joop. "Daar zijn er zeer weinig van beschikbaar, waardoor we als Europees continent meer en meer afhankelijk worden van andere delen van de wereld. Echter gaat dit weer gepaard met grote uitdagingen, zoals leveringsbetrouwbaarheid en zekerheid van inkomsten. Het zet ook de nodige druk op de marges. En dit terwijl er gedurende en na de pandemie juist op werd gehamerd dat men minder afhankelijk wilde zijn van buitenlandse aanvoer van voeding. Ik verbaas me erover dat er naar voedselproductie wordt gekeken alsof het de normaalste zaak van de wereld is, want dat is het niet. Het is heel bijzonder dat zo'n klein deel van de bevolking zo'n groot deel ontzorgt op een specifiek gebied; in dit geval voedsel. Boeren zouden aanbeden moeten worden, maar dat er nu juist op dat kleine deel van de bevolking zo'n druk wordt gelegd, is natuurlijk zeer opvallend. Ik hoop dat die waardering vanuit de Nederlandse/Europese politiek toch langzaam maar zeker wel komt."
Dit artikel is verschenen in de uienspecial van AGF-Primeur. Wil je alle Primeur-artikelen lezen? Neem dan voor acht tientjes een jaarabonnement op Primeur en wij sturen je elke maand een vakblad, inclusief dit uiennummer, toe!