Op 18 en 19 januari kwamen ongeveer 130 deelnemers samen tijdens de vierde editie van het UiForum in Bonn. Na een introductie door de president van de Fachverband Deutsche Speisezwiebel, Bernd Haas, volgde een diepgaande bespreking over de huidige uienmarkt. Philipp Meise van de Landwirtschaftskammer gaf een terugblik op het teelt- en gewasbeschermingsseizoen van 2023 en wierp een blik op de vooruitzichten voor 2024. Iedereen in het Rijnland kan zich waarschijnlijk nog de koude april en de warme juni in 2023 herinneren, evenals de relatief hoge neerslag in maart, augustus en het laatste kwartaal van 2024. Het seizoen begon met vier tot zes weken vertraging en de effecten daarvan zullen ook de rest van het seizoen beïnvloeden.
Frank Uwihs van Agravis bracht drie nog relatief nieuwe termen in de uienteelt tot leven: Spotspraying met Eco Robotics ARA als nuttige aanvulling op het huidige gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, autonome veldrobots zoals Farmdroid FD 20 als alternatief voor zowel de biologische als ook de conventionele teelt, en bladanalyses zoals die van Eurofins om de voedingsstatus van de plant vast te leggen en "wat je ermee kunt doen". Alsof dat nog niet genoeg was, kreeg Uwihs het ook voor elkaar om een levensechte Eco Robotics ARA vlak naast de collegezaal te laten parkeren.
Rinus Struik van De Groot en Slot eindigde zijn presentatie "Fusarium: ervaringen en oplossingen uit ons buurland" met precies dezelfde conclusie die we waarschijnlijk allemaal al vermoedden: "Zorg voor resistente gronden, let op gastplanten, gewasrotatie 1:6 of breder, voer bodemanalyses uit bij twijfel, zorg voor gelijkmatige groei, let op bij water geven, vermijd sproeien en oogst zo voorzichtig mogelijk."
Teelt en afzet
Matthias Funk (KTBL) bekeek de uienteelt nuchter vanuit het perspectief van een Excel spreadsheet en kwam, toen hij de teeltkosten van 2021 vergeleek met die van 2023, uit op een kostenstijging van maar liefst 26%, van € 6.400 naar € 8.052. De belofte "Hart, hand en veldkennis" van Lünekartoffel-Vertrieb wordt aangevuld door de Agrarmarkt Informations-GmbH met een "natuurlijk geïnformeerd" en zo dekten de volgende twee sprekers in zekere zin de hele waardeketen af, van het zaadkorrel op de lokale grond tot de scheepslading vol uien op de wereldzeeën.
Farina Lurz (AMI) onderzocht in haar presentatie de vraag of en wanneer de vraag naar uien reageert op de sterke stijging van de consumentenprijzen en eindigde met het goede nieuws dat Duitsland niet de enige is met een nauwelijks waarneembare reactie van de consument op de prijsstijgingen. Ook in veel andere Europese landen zijn er nauwelijks tekenen van een daling van het aankoopvolume, terwijl de consumentenprijzen drastisch zijn gestegen. Torsten Renken (www.luenekartoffel.de) was niet geheel onbekend met deze visie, maar hij voegde er de uitdaging aan toe van de continue levering van uien aan de handel onder grillige prijsontwikkelingen en verschuivende wereldwijde handelsstromen.
In zijn presentatie herinnerde Johannes Simons van de Universiteit van Bonn het publiek eraan dat confrontatie op het gebied van prijzen een natuurlijk onderdeel van ons economisch systeem is en dat de koopkracht van de retail ook zijn grenzen heeft. Samenwerking is daarom ook een belangrijke voorwaarde voor het functioneren van toeleveringsketens en de bevoorrading van de retail, vooral omdat concurrentie tussen retailers mogelijkheden biedt voor de toeleveringssector om concurrentievoordelen te behalen door middel van samenwerking. Met betrekking tot de protesten in januari wees Simons er ook op dat het imago van de Duitse tuinbouw van invloed is op de voordelen die retailers halen uit de inkoop van Duitse producten en uit hun betrokkenheid bij de Duitse tuinbouw.
Bewaring en irrigatie
De volgende dag slaagde Michael Pippert van DLR Rheinpfalz erin om het ietwat logge onderwerp "Verbetering van de energie-efficiëntie incl. mogelijke diversificatieopties voor bestaande energiestromen binnen de teelt en verwerking van tuinbouwproducten" op te splitsen in verschillende diversificatieopties die kunnen helpen om de energieprijzencrisis te overwinnen. Ekkehard Fricke (fachverband-feldberegnung.de) behandelde een breed scala aan onderwerpen, van de basisprincipes van irrigatie tot geschikte irrigatiemethoden en toekomstige uitdagingen, en liet er geen twijfel over bestaan dat irrigatie de voorwaarde is voor winstgevende tuinbouw en groententeelt in de vollegrond in veel regio's van Duitsland; tegelijkertijd kan echter niet overal en volledig aan de groeiende vraag naar irrigatiewater worden voldaan vanuit het grondwater en daarom is intelligent waterbeheer van cruciaal belang. Ondanks de "vermeende waterschaarste" mogen we niet vergeten dat Duitsland in de toekomst een absoluut gunstige locatie voor voedselproductie zal blijven.
Josef Hamm van Bewässerungsverband Pütz beschreef een praktisch voorbeeld van hoe "anderhalf jaar na de eerste boring en kort voor de `Wasser Marsch´" kan zijn. Rinus Struik beschreef hoe de doelstelling van 100 ton langzaam maar onverbiddelijk werd vervangen door een "opbrengst ja, maar niet tegen elke prijs", ook al voegde hij er met een kwalificerende opmerking of met het oog op de toekomst aan toe dat de 100 ton natuurlijk altijd de doelstelling is gebleven, alleen nu in de juiste kwaliteit. "Een goed begin is meer dan 60% van de opbrengst" was zeker in lijn met de pijnlijke ervaring van veel van de aanwezigen.
Koppert is een beetje het Zwitserse zakmes van de biologische gewasbescherming. En ook al is het conceptrapport van Sarah Wiener over een EU-verordening voor duurzame gewasbescherming in het Europees Parlement een maand voor Kerst mislukt, de discussie over duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de wijziging van de verordening, afgekort SUR, zal ons in de toekomst zeker blijven vergezellen.
En niet alles hoeft van de ene op de andere dag biologisch te zijn, het belangrijkste is dat we ons niet afsluiten voor het geheel en misschien zelfs leren dat er veel meer mogelijk is dan op het eerste gezicht lijkt. "In Control: Pflanzenschutz mit Hilfe der Nature" (Gewasbescherming met behulp van de natuur) van Julia Eschweiler (Koppert Bio) liet precies dat zien: bestrijding van trips met Orius majusculus en Lobularia maritima, mogelijke toepassingen van nematoden en nuttige micro-organismen in de groententeelt en vollegrond.
Iedereen die ooit in de controlekamer van MSP Onions in Nieuwdorp heeft gestaan en de uienklok heeft zien tikken, zal niet snel vergeten hoe Lindert Moerdijk een "snelle en vooral nauwkeurige afwerking" kan garanderen op weg naar het distributiecentrum, zelfs zonder 'vele handen'.
Tiemen Markering wist of 's werelds grootste geautomatiseerde uienverwerkingslijn het meesterwerk van Eqraft was of het werk van een vakman en of het echt altijd groter, geavanceerder en sneller moet, toen het Uienforum onverbiddelijk ten einde liep. Markering vatte de twee dagen in zekere zin samen: Er zijn altijd "hogere kwaliteitseisen, stijgende lonen, minder beschikbaarheid van geschikte mensen, veranderende bedrijfscultuur, voedselveiligheid en BRC, inflatie, stijgende rentetarieven en energie wordt steeds moeilijker verkrijgbaar."
De belofte van Eqraft klinkt meer dan aanlokkelijk: "1 cent per kg extra verdienen?" en verder: "Lagere onderhoudskosten, minder schade, minder kapotte kratten, geen ontbrekende heftrucks, een efficiënt proces, afvalrecycling en 24 miljoen kilo? Besparing: nog eens €240.000 per jaar."
Het volgende UiForum vindt plaats in 2026.
Voor meer informatie:
https://www.moehrenundzwiebelforum.de