Mono-mestvergisting is een innovatie die op meerdere niveaus bijdraagt aan de verduurzaming van de Nederlandse landbouw én de samenleving. Door de levering van groengas kan de veehouderij helpen bij het verminderen van het gebruik van fossiele energie in Nederland. Zo levert de mest van twee koeien voldoende groen gas op om een gemiddeld huishouden van gas te voorzien. Tegelijkertijd vermindert mono-mestvergisting de directe uitstoot van methaan uit mest.
Deze combinatie verlaagt de broeikasgasuitstoot van de melkproductie met minstens 17 procent. Bovendien verlaagt mono-mestvergisting de stikstofuitstoot in de vorm van ammoniak uit de stal met 40 procent. Als het restant na vergisting (digestaat) ook nog wordt nabehandeld (stikstofstrippen), wordt de ammoniakemissie op bedrijfsniveau zelfs gehalveerd. Verder helpt vergisting de mineralenkringloop beter sluiten, verbetert het de luchtkwaliteit in de stal en kan het een nieuw verdienmodel aan veehouders bieden. Dat concludeert ABN AMRO in een onderzoek dat vandaag is gepubliceerd en waarin de bank mono-mestvergisting als een doorbraakinnovatie beschouwt.
Opwaarderen biogas tot groengas door vergisting haalbaar voor bedrijven met 300+ koeien
Vergisting is een natuurlijk proces waarbij organisch materiaal - mest, fruit, tuinresten, slib of reststromen uit de voedingsmiddelenindustrie - door bacteriën en schimmels worden omgezet in biogas. In geval van mono-mestvergisting wordt alléén mest als grondstof gebruikt. Hierna kan het biogas worden omgezet in groengas of in stroom via een warmtekrachtkoppeling (WKK). Vergisten op de boerderij zelf ligt het meest voor de hand, maar vraagt wel om een zekere schaalgrootte; het past niet op elk bedrijf en niet bij elke ondernemer.
De hoogte van de investering fors is fors en afhankelijk van bedrijfsomvang, de keuze voor gas- of energieproductie en de benodigde aanpassingen in de stal of op het erf. Bij een omvang vanaf ruim 300 koeien is vergisten in combinatie met het opwaarderen van biogas tot groengas volgens ABN AMRO kansrijk. Vanaf 175 koeien biedt vergisting in combinatie met stroomopwekking een acceptabele terugverdientijd. Voor bedrijven vanaf ruim 100 koeien is het alleen haalbaar om in samenwerking met andere melkveehouders mest te vergisten. Het is volgens ABN AMRO echter belangrijk dat deze ontwikkeling niet leidt tot minder weidegang.
Oplossen van knelpunten helpt mono-vergisting te stimuleren
Om de door het kabinet beoogde productie van 2 miljard kuub groengas in 2030 te helpen versnellen, verdient een aantal knelpunten volgens ABN AMRO meer aandacht. Vooral de aantrekkelijkheid voor veehouders om te investeren in mono-mestvergisting dient te worden gestimuleerd. Daarbij spelen stabiele en voorspelbare inkomsten uit de SDE-subsidie of uit groencertificaten, ofwel Garanties van Oorsprong , een belangrijke rol. “Het voornemen van het kabinet tot een bijmengverplichting van 1,6 miljard kuub groen gas voor energieproducenten kan hierbij helpen, maar is vooralsnog geen werkelijkheid. Bij gelijkblijvend overheidsbeleid bedraagt de potentie voor groengas uit mono-mestvergisting volgens onze berekeningen vanaf 2030 0,26 miljard kuub per jaar. Wij verwachten echter dat onder gunstiger omstandigheden een productie tot 0,44 miljard kuub haalbaar is”, vertelt Pierre Berntsen, directeur Agrarische Bedrijven van ABN AMRO.
“Hier liggen kansen om zowel de samenleving als de veehouderij te vergroenen. Om dit potentieel te benutten, dient de overheid de voorwaarden te creëren. Onder andere door het versnellen van vergunningverlening voor stalsystemen met dagelijkse ontmesting. Deze systemen verlagen de methaanuitstoot uit de stal tot 90 procent en die van stikstof met 40 procent. Ook is Europese erkenning van bedrijfseigen meststoffen (Renure) van belang, omdat hiermee mineralen op het eigen bedrijf behouden blijven en de aankoop van kunstmest wordt verminderd. Verder kan de overheid helpen om de aansluitcapaciteit op stroomnetwerken en transportcapaciteit van gasnetwerken te vergroten.”
Het hele rapport is hier te downloaden.
Bron: ABN AMRO